റഷ്യൻ പ്രസിഡന്റ് വ്ലാഡിമിർ പുടിന്റെ ദ്വിദിന ഇന്ത്യാ സന്ദർശനം ഡിസംബർ അഞ്ചിന് അവസാനിച്ചതിന് തൊട്ടുപിന്നാലെ, ആഗോള ശ്രദ്ധയാകർഷിക്കുന്ന മറ്റൊരു നിർണ്ണായക നീക്കത്തിന് ഇന്ത്യ ഒരുങ്ങുന്നതായാണ് റിപ്പോർട്ടുകൾ സൂചിപ്പിക്കുന്നത്. റഷ്യയുമായുള്ള സൗഹൃദം നിലനിർത്തുന്നതിനോടൊപ്പം തന്നെ, യുക്രെയ്ൻ പ്രസിഡന്റ് വോളോഡിമിർ സെലെൻസ്‌കിയെ ഇന്ത്യയിലേക്ക് സ്വാഗതം ചെയ്യാനുള്ള തയ്യാറെടുപ്പിലാണ് രാജ്യം. 2026 ജനുവരിയോടെ ഈ സന്ദർശനം സാധ്യമായേക്കും എന്നാണ് സൂചന. റഷ്യ-യുക്രെയ്ൻ സംഘർഷത്തിൽ ഏതെങ്കിലും ഒരു പക്ഷം പിടിക്കാതെ, ഇരുരാജ്യങ്ങളുമായും ഒരേപോലെ ബന്ധം നിലനിർത്താനുള്ള ഇന്ത്യയുടെ തന്ത്രപരമായ നയത്തിന്റെ ഭാഗമായാണ് രാഷ്ട്രീയ വിദഗ്ധർ ഇതിനെ നോക്കിക്കാണുന്നത്.

തുടരുന്ന നയതന്ത്ര നീക്കങ്ങൾ

കഴിഞ്ഞ വർഷം ജൂലൈയിൽ പ്രധാനമന്ത്രി നരേന്ദ്ര മോദി റഷ്യയിൽ പുടിനെ സന്ദർശിക്കുകയും, തൊട്ടടുത്ത മാസം ഓഗസ്റ്റിൽ യുക്രെയ്ൻ സന്ദർശിക്കുകയും ചെയ്തിരുന്നു. ഇതേ മാതൃകയിലാണ് ഇപ്പോഴത്തെ നീക്കങ്ങളും പുരോഗമിക്കുന്നത്. പുടിന്റെ ഇന്ത്യാ സന്ദർശനത്തിന് മുൻപ് തന്നെ യുക്രെയ്ൻ ഉദ്യോഗസ്ഥരുമായി ന്യൂഡൽഹി ചർച്ചകൾ ആരംഭിച്ചിരുന്നതായാണ് വിവരം.യുക്രെയ്ൻ പ്രസിഡന്റുമാർ ഇതുവരെ മൂന്ന് തവണ (1992, 2002, 2012) മാത്രമാണ് ഇന്ത്യ സന്ദർശിച്ചിട്ടുള്ളത്. വരാനിരിക്കുന്ന സന്ദർശനത്തിന്റെ തീയതിയും മറ്റ് കാര്യങ്ങളും തീരുമാനിക്കുന്നതിൽ മുൻ അമേരിക്കൻ പ്രസിഡന്റ് ഡോണൾഡ്‌ ട്രംപിന്റെ സമാധാന പദ്ധതികളും യുദ്ധക്കളത്തിലെ സാഹചര്യങ്ങളും നിർണ്ണായകമാകും. കൂടാതെ, അഴിമതി ആരോപണങ്ങളെത്തുടർന്ന് യുക്രെയ്‌നിലെ ആഭ്യന്തര രാഷ്ട്രീയത്തിലുണ്ടായിരിക്കുന്ന സമ്മർദ്ദങ്ങളും ഈ തീരുമാനത്തെ സ്വാധീനിച്ചേക്കാം. പ്രത്യേകിച്ച്, സെലെൻസ്‌കിയുടെ വിശ്വസ്തനും ചീഫ് ഓഫ് സ്റ്റാഫ് ആയിരുന്ന ആൻഡ്രി യെർമാക് അഴിമതി ആരോപണത്തെ തുടർന്ന് രാജി വെച്ചത് ഉഭയകക്ഷി ചർച്ചകളെ ബാധിച്ചിട്ടുണ്ട്. അദ്ദേഹത്തിന് പകരമായി എത്തുന്ന ഉദ്യോഗസ്ഥരുമായാണ് ഇന്ത്യ ഇപ്പോൾ ചർച്ചകൾ മുന്നോട്ട് കൊണ്ടുപോകുന്നത്.

ഇന്ത്യയുടെ നിലപാട്: സമാധാനത്തിന്റെ പക്ഷത്ത്

റഷ്യയുമായുള്ള ഇന്ത്യയുടെ അടുപ്പം യൂറോപ്യൻ രാജ്യങ്ങളുടെ നിരീക്ഷണത്തിലാണ്. യുദ്ധം അവസാനിപ്പിക്കാൻ റഷ്യയെ പ്രേരിപ്പിക്കണമെന്ന് പല യൂറോപ്യൻ നയതന്ത്രജ്ഞരും ഇന്ത്യയോട് ആവശ്യപ്പെട്ടിരുന്നു. എന്നാൽ, തങ്ങൾ സമാധാനത്തിന്റെ പക്ഷത്താണെന്ന് ഇന്ത്യ വ്യക്തമാക്കി. “ബുദ്ധന്റെയും ഗാന്ധിയുടെയും നാട്ടിൽ നിന്നാണ് ഞങ്ങൾ വരുന്നത്, സമാധാനമാണ് ഞങ്ങളുടെ സന്ദേശം” എന്ന് യുക്രെയ്ൻ സന്ദർശന വേളയിൽ മോദി സെലെൻസ്‌കിയോട് പറഞ്ഞിരുന്നു. ഇതേ നിലപാട് തന്നെയാണ് പുടിനുമായുള്ള കൂടിക്കാഴ്ചയിലും ഇന്ത്യ ആവർത്തിച്ചത്.യുദ്ധം തുടങ്ങിയ 2022 ഫെബ്രുവരി മുതൽ പുടിനുമായും സെലെൻസ്‌കിയുമായും ഇന്ത്യ നിരന്തരം ബന്ധം പുലർത്തുന്നുണ്ട്. മോദിയും സെലെൻസ്‌കിയും തമ്മിൽ എട്ടു തവണയെങ്കിലും ഫോണിൽ സംസാരിക്കുകയും നാല് തവണ നേരിട്ട് കൂടിക്കാഴ്ച നടത്തുകയും ചെയ്തിട്ടുണ്ട്.

സാമ്പത്തിക പ്രത്യാഘാതങ്ങളും ഭാഷയിലെ മാറ്റവും

റഷ്യൻ എണ്ണ വാങ്ങുന്നതിന് ട്രംപ് ഏർപ്പെടുത്തിയ അധിക നികുതി കാരണം സെപ്റ്റംബർ മുതൽ ഇന്ത്യ റഷ്യൻ ക്രൂഡ് ഓയിൽ ഇറക്കുമതി കുറച്ചിരുന്നു.

ശ്രദ്ധേയമായ മറ്റൊരു കാര്യം, പുടിന്റെ സന്ദർശന വേളയിൽ പുറത്തിറക്കിയ സംയുക്ത പ്രസ്താവനയിൽ “യുദ്ധം” എന്ന വാക്ക് ഒഴിവാക്കിയിരുന്നു എന്നതാണ്. പകരം യുക്രെയ്ൻ വിഷയം ഒരു “പ്രതിസന്ധി” ആയാണ് ഇരുനേതാക്കളും വിശേഷിപ്പിച്ചത്. 2022-ൽ “ഇത് യുദ്ധത്തിനുള്ള കാലഘട്ടമല്ല” എന്ന് മോദി പുടിനോട് പറഞ്ഞിരുന്നെങ്കിലും, ഇത്തവണ അത്തരം പരാമർശങ്ങൾ പരസ്യമായി ഉണ്ടായില്ല. ചർച്ചകളും നയതന്ത്രവുമാണ് ഏക പോംവഴിയെന്ന് ഇന്ത്യ ആവർത്തിക്കുന്നു.

സങ്കീർണ്ണമായ ഭൗമരാഷ്ട്രീയ സാഹചര്യങ്ങൾക്കിടയിലും, റഷ്യയുമായും യുക്രെയ്‌നുമായും ഒരേസമയം ബന്ധം കാത്തുസൂക്ഷിക്കാൻ ഇന്ത്യക്ക് കഴിയുന്നു എന്നത് രാജ്യത്തിന്റെ നയതന്ത്ര വിജയമായാണ് വിലയിരുത്തപ്പെടുന്നത്. യുദ്ധം അവസാനിപ്പിക്കാനുള്ള സമാധാന ശ്രമങ്ങളിൽ ഇന്ത്യയ്ക്ക് വ്യക്തമായ പങ്ക് വഹിക്കാൻ കഴിയുമെന്ന സന്ദേശമാണ് സെലെൻസ്‌കിയുടെ സന്ദർശന നീക്കത്തിലൂടെ ഇന്ത്യ ലോകത്തിന് നൽകുന്നത്. സമാധാനപരമായ ചർച്ചകൾക്ക് വേദിയൊരുക്കാൻ ഇന്ത്യ എപ്പോഴും സന്നദ്ധമാണെന്ന പ്രധാനമന്ത്രിയുടെ വാക്കുകൾ ഇതിനെ അടിവരയിടുന്നു.